In gesprek over duurzaam gedrag tijdens de Nationale Klimaatweek
De Nationale Klimaatweek zit erop. De week stond in het teken van inspiratie, informatie en activatie om minder CO2 uit te stoten en meer (energie) te besparen. Veel overheden, bedrijven en huishoudens zijn al goed bezig, maar er moet nog veel gebeuren om de afgesproken CO2-reductie te behalen. Ook binnen het Rijk. En 2030, het jaar waarin het Rijk klimaatneutraal wil zijn, is dichterbij dan je denkt. Ministeries organiseerden daarom diverse activiteiten om intern de verduurzaming van de bedrijfsvoering onder de aandacht te brengen. Het Rijk zelf kan met alle collega’s samen grote impact maken. Op maandag 31 oktober werd de week afgetrapt door het hijsen van de NKW-vlag. Welke activiteiten waren er en hoe werd daarop gereageerd? Wij spraken erover met deelnemers van verschillende ministeries.
Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Als initiatiefnemer van de Nationale Klimaatweek heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) uiteraard verschillende activiteiten georganiseerd voor medewerkers. Karin van der Spek – de Leeuw, Adviseur verduurzaming bedrijfsvoering EZK en LNV, vertelt: “We hielden de hele week een Veggie challenge voor medewerkers. Dit was een challenge waarin medewerkers tips, gevarieerde recepten en persoonlijke coaching kregen. Hiermee willen we een positieve impact maken op het klimaat en medewerkers inspireren dat minder vlees eten helemaal niet zo moeilijk hoeft te zijn.” De inkoopcategorie Consumptieve Dienstverlening is ondertussen ook volop bezig met duurzaamheid en dat is al goed te merken in verschillende bedrijfsrestaurants van de Rijksoverheid.
Op dinsdag 1 november was er een duurzame rondleiding door het gebouw dat de ministeries van LNV en EZK delen. Karin: “Veel mensen weten namelijk niet hoe duurzaam ons gebouw aan de Bezuidenhoutseweg eigenlijk al is en wat er wordt gedaan om de klimaatdoelstellingen te bereiken. Voorbeelden zijn onder andere natuurlijk de oplaadpunten voor elektrische voertuigen en de warmte- en koudeopslag (WKO).”
Karin : “Het is de tweede editie van de NKW en ik merk dat het nu meer leeft, onder onze medewerkers maar ook rijksbreed. Het is goed om te laten zien wat we als Rijk zelf al doen en nog kunnen doen. Ook fijn dat het dit keer mogelijk was om met collega’s live te praten over het klimaat, duurzaamheid en het gedrag van mensen hierin.”
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Samen met de ministeries van OCW en SZW bedacht het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) ook een speciaal programma. Veronique Ruiz van Haperen, programmamanager bij Duurzaam VWS: “De Nationale Klimaatweek trapten we af met een lunchwandeling onder leiding van Tom Voorma van Stadslandbouw Den Haag over de geschiedenis van onze voedselketen met allerlei Haagse voorbeelden. De wandeling werd door de deelnemers heel goed ontvangen. Het verbaasde mij dat Den Haag op verrassende plekken groen is en er veel initiatieven zijn met betrekking tot stadslandbouw.” De stadslandbouwinitiatieven gaan uit van het duurzaam telen; minder transport- en luchtvervuiling, weinig energie-, bestrijdingsmiddelen, medicijnen- en waterverbruik.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Op donderdag vond de kick-off van de Duurzame Spelen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) plaats. Mariëlle van der Beek, duurzaamheidscoördinator: “Tijdens de Duurzame Spelen gaan OCW’ers van alle onderdelen in teams tegen elkaar strijden via een online tool. Vier weken lang is er elke week één challenge te voltooien. Hiermee kon je duurzame prijzen winnen, maar het meest belangrijke doel is het creëren van bewustzijn rondom duurzaamheid.”
‘s Middags was er een lunchlezing van Willemijn Hoebert, meteoroloog en weervrouw bij de NOS. Ze vertelde onder meer over veranderingen die zij ziet en over wat ze zelf doet aan duurzaamheid. Mariëlle: “Wij kijken terug op een zeer succesvolle en geslaagde klimaatweek met interessante sprekers en activiteiten. Wij hopen dat de aanwezigen zich meer bewust zijn geworden van het klimaat, de uitdagingen die ons te wachten staan en hoe zij zelf hieraan positief kunnen bijdragen.”
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid organiseerde een bijeenkomst aan het Scheveningse strand met de Plastic Soup Surfer Merijn Tinga. Marieke van den Bosch, Coördinator Duurzaamheid: “Het was een inspirerend verhaal over hoe een klein gebaar uitgroeide tot iets groots. Daarna zijn we met elkaar het strand opgegaan om afval te verzamelen. Onder het motto: je kunt zelf iets doen! Maar ook: inzicht in de hoeveelheden en de impact van onze wegwerpmaatschappij. We gingen vol energie terug naar onze werkplek om dit verhaal met anderen te delen. Wat we nog meer meenamen? Dat we als Rijk op allerlei manieren aan het verduurzamen zijn, bijvoorbeeld met inkoop en circulariteit. Maar als individu kun je ook impact maken door duurzamere keuzes te maken.”
Ben je benieuwd naar het hele verhaal over de bijeenkomst aan het Scheveningse strand? Lees het hele artikel hier!
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) werkte tijdens de NKW samen met het ministerie van Justitie & Veiligheid. Vol enthousiasme zetten ze in op circulariteit door onder meer een ruilcafé. Stropdassen konden worden ingeleverd, die later verwerkt werden tot unieke accessoires, om te voorkomen dat deze prachtige materialen verstoffen op zolders en in kasten. Samen met FMHaaglanden organiseerden ze ook een koffiebeker-challenge. Vooruitlopend op het verbod op wegwerpbekers per 1 januari 2024 werden collega’s uitgedaagd om deze niet meer te gebruiken. Alleen al bij het Rijk werden er, voordat het coronavirus uitbrak, ruim 50 miljoen wegwerpbekertjes per jaar gebruikt voor koffie en thee.
De gehele week was er een expositie van Jos Brölmann – ‘Gezien de weersomstandigheden’ – te zien in het ART-rium. De expositie was volgens Susanne Vermeer, Adviseur Duurzaamheid, een groot succes: “Iedereen die ik daarover spreek, vindt het erg bijzonder en treffend. Het gesprek helpt. Ik heb een tijdje bij de expositie gestaan en medewerkers gesproken. Met het verhaal en de uitleg erbij komt het veel beter binnen en is iedereen bereid om mee te denken en bij te dragen. We hebben meer sociale events nodig waar medewerkers geactiveerd worden.”
Doc-Direct, RvIG, UBR en Logius
U Yong Hu, Projectmanager Duurzaamheid van Logius: “Op het Beatrixpark delen de uitvoeringsorganisaties Doc-Direct, RvIG, UBR en Logius een pand. Op weg naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2030 zijn de 372 zonnepanelen op het dak van dit pand net voor de klimaatweek aangesloten. De verwachting is dat deze zo’n 125.500 kWh per jaar opleveren. Wat ervoor zorgt dat we in het pand minder afhankelijk zijn van de levering van elektra. Het Rijksvastgoedbedrijf zal de opbrengst van de panelen monitoren.”
Ministerie van Justitie en Veiligheid
Op donderdag 3 november pitchte het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) samen met VWS en Denk Doe Duurzaam de case ‘Reis anders, bereik meer ‘op de Dag van het Gedrag 2022. Hilde van Zelst, Beleidsmedewerker/Communicatieadviseur Verduurzaming: : “Hier kregen we de mogelijkheid om met gedragswetenschappers/deskundigen te sparren over hoe we de collega’s bij onze ministeries duurzamer laten reizen, met name meer gebruikmaken van het ov en minder vliegen.” Verschillende ministeries, waaronder JenV, zijn bezig met de certificering voor de CO2-prestatieladder. Vervoer is een grote bron van CO2-uitstoot, goed om dat te verminderen.
Hilde vervolgt: “De belangrijkste boodschap die we na afloop van de brainstorm van de deskundigen meekregen, was dat het essentieel is dat we eerst onderzoeken welke motieven collega’s hebben voor hun huidige manier van reizen en waar (mogelijk) de weerstand zit tegen duurzamer reizen. Hetzelfde geldt voor leidinggevenden die de dienstreizen accorderen. Pas als we hier inzicht in hebben, kunnen we gepaste oplossingen bedenken. We gaan nu kijken hoe we als ministeries kunnen samenwerken om dit onderzoek uit te voeren.”
Rijksbreed
Als land hebben we klimaatdoelen vastgelegd in onder andere het Klimaatakkoord en het Regeerakkoord. Daaraan willen én moeten we met onze eigen bedrijfsvoering ook maximaal bijdragen. “In het Klimaatakkoord is een hoofdstuk opgenomen over de voorbeeldrol van de Rijksoverheid, hoofdstuk D10”, vertelt Ivo Bonajo, programmamanager Denk Doe Duurzaam. “Niet alleen om het goede voorbeeld te geven, maar ook omdat het simpelweg zoden aan de dijk zet. Wij hebben vele vierkante kilometers dak, verwarmen meer dan driehonderd kantoren, maken heel veel reisbewegingen per dag, zijn werkgever van zo’n 120.000 mensen en in 2021 kochten we voor zo’n 16 miljard in. Als iemand een groot verschil kan maken, dan is het de Rijksoverheid wel”. Een van de concrete acties die het Rijk onderneemt, is deze winter de 15% extra gasreductie in het verlengde van de structurele verduurzaming. Dit gebeurt onder andere door de de verwarming 2 graden lager te zetten en de koeling 2 graden minder koud. Dit gebeurt zowel in de overheidskantoren als in zoveel mogelijk andere rijksgebouwen, zoals de kazernes en gevangenissen. Meer daarover hoor je in deze podcast.