Categorie bedrijfskleding trekt grote broek aan met duurzaamheidsdoelen (video)
Duurzaamheid staat bij de categorie Bedrijfskleding centraal. In 2050 moet alle bedrijfskleding van de Rijksoverheid circulair zijn. Dat staat beschreven in het categorieplan met de slogan ‘Van textiel naar textiel’. Samenwerking met leveranciers en partners in het onderwijs en in de textielindustrie is daarin belangrijk. Innovatie is hard nodig. Textiel heeft wereldwijd negatieve impact. Denk aan arbeidsomstandigheden, energieverbruik, grondstofverbruik, transport en afval(water).
Verduurzamen textielketen in het categorieplan
De Rijksoverheid koopt een grote hoeveelheid bedrijfskleding in. De werk- en representatieve kleding valt onder de categorie bedrijfskleding, net zoals medische kleding, sportkleding, schoeisel, handdoeken en meer. Denk daarbij aan de uniformen voor Rijkswaterstaat, de Belastingdienst, de douane en het gevangeniswezen, maar ook aan de laboratoriumjassen van het RIVM. Alleen al bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) gaat het om zo’n 10.000 mensen die allemaal meerdere sets kleding krijgen. Binnen de hele rijksoverheid tellen we zo’n 100.000 ‘kledingdragers’.
Categoriemanager Koert Jan Eefting publiceerde onlangs het categorieplan, waarin de duidelijke en ambitieuze koers staat, hoe bij te dragen aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de Rijksoverheid. De categorie definieerde twee belangrijke hoofddoelstellingen.
“Onze eerste doelstelling is om aanbestedingen minder op prijs te gunnen”, vertelt Koert Jan. “Bij ons maakt prijs maximaal 50% uit van de gunningsmethodiek. De overige 50% zetten wij in op kwaliteit, duurzaamheid, circulariteit, internationale sociale voorwaarden, social return en andere aspecten. Wij jagen leveranciers aan om samen met ons innovaties op te zetten en te doorlopen. Daar kunnen zij extra optiejaren binnen het contract mee verdienen. En doelstelling twee richt zich op het stimuleren van onderzoek, om meer te bewegen naar een circulaire textielketen.”
Keten inzichtelijk
Productspecialisten Daisy van Groningen en Aletta Westra zijn verantwoordelijk voor de eisen op het gebied van textiel en ondersteunen het inkopen, aanbesteden en verduurzamen van de textielketen. Met een achtergrond in de kledingindustrie weten zij van de hoed en de rand als het gaat om ontwerpen, stoffen en materialen. Zij waren nauw betrokken bij de totstandkoming van het Categorieplan Bedrijfskleding. Een van de duurzaamheidsdoelen van het Rijk is de Internationale productieketens verduurzamen door middel van het voorkomen of aanpakken van misstanden. De categorie voert hiervoor met haar leveranciers een ‘due diligence’, oftewel gepaste zorgvuldigheid, uit. Dit houdt in dat zij de leverancier het hemd van het lijf vragen over zijn keten. Aletta: “We willen weten waar en hoe de leverancier produceert en waar de grondstoffen vandaan komen. En hoe het zit met de arbeidsomstandigheden en mensenrechten.” Samen kijken ze waar eventueel de schoen wringt en ze verbeteringen kunnen toepassen.
Ook social return is belangrijk. Een voorbeeld hiervan is de Bigagroep. Hier steken momenteel zo’n 90 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de handen uit de mouwen om de retourstroom van kleding binnen het Rijk te verwerken. Ook leveranciers worden gevraagd om het toepassen van social return mee te nemen in de samenwerking.
Werkomstandigheden checken
Een van die leveranciers is Johan Blom. Met zijn groothandel levert hij onder meer bedrijfskleding voor defensie, de nationale politie en de marechaussee. In de aanbesteding behaalde hij punten met zijn kleding van organisch katoen, en 100% gerecyclede polyester en naaigaren. Met behulp van het categorieteam van Koert Jan maakte hij zijn keten inzichtelijk. “Wij werken alleen met bedrijven die hetzelfde denken als wij,” zegt Johan. “We kunnen exact herleiden waar alle embleempjes, knopen en garen vandaan komen en dat moet ook de toekomst zijn.” De kledingindustrie is berucht om slechte werkomstandigheden. Met enige regelmaat brengt Johan daarom een verrassingsbezoek aan bedrijven waar hij mee samenwerkt in Bulgarije, China en Litouwen om de naleving van de internationale sociale voorwaarden te checken. Johan: “We gaan op bezoek en letten op of er kinderen lopen, of medische zorg aanwezig is en of de medewerkers een goede beloning krijgen. We vinden het belangrijk om dat met eigen ogen te zien.”
Gerecycelde inhoud testen
De tweede belangrijke doelstelling van de categorie is ‘Onderzoek stimuleren om meer te bewegen naar een circulaire textielketen’. Hiervoor werkt de categorie onder meer samen met de onderzoeksgroep Sustainable & functional textiles van Hogeschool Saxion. Theresia Grevinga doet hier onderzoek. “Samen met studenten en leveranciers doen wij nu het project genaamd Recan III. Daarin onderzoeken we of we met testen kunnen aantonen uit hoeveel procent gerecycled materiaal een doek is samengesteld. Het is belangrijk voor de categorie om te controleren of de leverancier daarmee voldoet aan de in de aanbesteding gestelde eisen en hij ze niet wat op de mouw speldt.”
De Rijksoverheid streeft er naar 50% minder primair grondstoffengebruik te realiseren in 2030 en volledig circulair te zijn in 2050. Aletta: “De resultaten van onderzoeken die de categorie bedrijfskleding uitvoert met samenwerkingspartners, zoals Saxion, delen wij zo breed mogelijk, zodat de hele markt daar beter van kan worden.” “De studenten zijn de consumenten van de toekomst,” voegt Daisy toe. “En de innovaties die zij ontwikkelen bepalen hoe de wereld er over 50 jaar uitziet.”
Oproep
Daisy trekt medewerkers van het Rijk graag even aan het jasje: “Is de kleding die je voor je werk draagt versleten of kapot? Lever het weer in bij je werkgever. Dan komt het in de retourstroom en krijgt het een nieuwe bestemming.”
Maar ook thuis kun je met je kleding bijdragen aan duurzaamheid, vindt Aletta: “Doe langer met je kleding en wees er zorgvuldig mee.”
Tot slot schudt Aletta nog een mooie quote van mode-ontwerpster Vivienne Westwood uit haar mouw. “Buy Less, choose well, make it last.”
