Social Return
Sinds 1 juli 2011 zet het Rijk haar inkoopkracht in voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Voor wie dit niet op eigen kracht kan, heeft de overheid de taak ondersteuning te geven om tot de arbeidsmarkt toe te treden. Samenwerking met leveranciers en dienstverleners in het inkoopdomein biedt daarvoor kansen. Het gaat hier onder meer om het creëren van 1500 banen via contractuele afspraken met bedrijven die goederen en diensten leveren aan het Rijk. Dit staat in Inkopen met Impact, de door het kabinet vastgestelde Rijksinkoopstrategie uit 2019. Via deze aanpak worden dus ook banen gecreëerd bij andere organisaties dan de werkgever Rijk.
Social return is een aanpak om meer werkgelegenheid te creëren voor mensen met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt. Dit kunnen mensen zijn uit de doelgroep Banenafspraak, maar Social Return kent een bredere toepassing. Met de toepassing van Social Return zorgt de Rijksoverheid ervoor dat een investering die binnen het Rijk wordt gedaan, naast het 'gewone' rendement, een concrete sociale winst oplevert. Inkopers van overheden kunnen, bij het verstrekken van opdrachten, de opdrachtnemer stimuleren of verplichten om kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt te betrekken bij de uitvoering van de opdracht. De categorie “Inhuur Professionals” heeft een website over Social Return ingericht: www.maatwerkvoormensen.nl
De plaatsingen bij bedrijven en dienstverleners die social return oplevert, tellen op dit moment niet mee voor de realisatie van de wettelijke doelstellingen voor de banenafspraak bij de overheid. Toch zet de sector Rijk hierop wel in. Met name bij ministeries met een groot inkoopvolume is de bijdrage aan de maatschappelijke doelstellingen groot. Er geldt een standaard contractbepaling van 5% Social Return voor opdrachten voor werken en diensten, met een drempelwaarde van meer dan 250.000 euro, en met een looptijd van minimaal 6 maanden.
Netwerkorganisatie social return 2.0
De afgelopen jaren is binnen de sector Rijk onder andere ervaring opgedaan via het project Maatwerk voor Mensen. Uit dit project is de Groeituin Social Return van Rijkswaterstaat ontstaan. RWS ontwikkelt de Groeituin de komende jaren door. Vanuit de ervaringen die binnen het programma Maatwerk voor Mensen zijn opgedaan (met leveranciers, en collega’s uit de keten zoals opdrachtgevers en inkopers, is de volgende stap om opdrachten van leveranciers binnen de Rijksoverheid te bundelen in een zogenaamde leveranciersaanpak (top 10 leveranciers van de Rijksoverheid). Uit onderzoek blijkt dat zowel opdrachtgevers als leveranciers van werken en diensten en de sector bouw Social Return een warm hart toedragen, ook omdat Social Return kan bijdragen om nieuwe werknemers aan te trekken in de huidige tijd van arbeidsmarktkrapte.
De ministeries van AZ, BZ, BZK, EZK, LNV en SZW hebben samen besloten om extra inzet te plegen op Social Return via een Netwerkorganisatie Social Return. Centrale elementen van de netwerkorganisatie zijn een centrale leveranciersaanpak en monitoring van de gerealiseerde impact.