Stimuleren arbeidsparticipatie
Het kabinet stimuleert de arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking in Nederland. Als grote werkgever draagt het Rijk daaraan bij. De ambitie is een inclusieve werkgever te zijn waarin alle medewerkers (zich) actief betrokken en opgenomen worden en voelen, ook mensen met een arbeidsbeperking.
De ambitie om meer mensen met arbeidsbeperking aan de slag te helpen bij reguliere werkgevers is vastgelegd in de zogenoemde banenafspraak. Dat is een afspraak uit het sociaal akkoord van 2013 om in 2026 landelijk in totaal 125.000 extra banen te realiseren voor mensen met een arbeidsbeperking, 100.000 in de markt en 25.000 bij de overheid.
De doelstelling voor werkgevers wordt elk jaar geactualiseerd. Voor 2022 was de doelstelling voor de overheid 22.500 banen, en specifiek voor de sector Rijk was het doel 5.144 banen. Ondanks dat er in openvolgende kwartalen een stijgende lijn te zien is in het aantal gerealiseerde banen, is die doelstelling niet behaald. Eind 2022 zijn er in totaal 3.749 banen voor de doelgroep banenafspraak gerealiseerd binnen het Rijk.
Om wie gaat het?
In het algemeen kan worden gesteld dat het gaat om mensen die niet in staat zijn het wettelijk minimumloon te verdienen. Het gaat hier om mensen die over uiteenlopende kwaliteiten, vaardigheden en opleidingsniveaus beschikken en een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking hebben. Soms ook een combinatie daarvan. Zij hebben in meer of mindere mate aanpassingen in (werk)tijd, hulpmiddelen en goede begeleiding nodig; de werkgever zorgt daarvoor.
De doelgroep bestaat uit:
- Mensen van wie het UWV heeft vastgesteld dat zij niet zelfstandig ten minste het wettelijk minimumloon kunnen verdienen.
- Mensen van wie na een beoordeling arbeidsvermogen is vastgesteld dat zij tot de doelgroep Banenafspraak behoren.
- Mensen die via de Praktijkroute zijn ingestroomd.
- Schoolverlaters van het Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) en Praktijkonderwijs (PRO) die een Aanvraag Beoordeling Arbeidsvermogen (ABA) hebben aangevraagd bij het UWV.
- Mensen met een indicatie Wet Sociale Werkvoorziening.
- Mensen met oude Wajong of Wajong 2010 die arbeidsvermogen hebben.
- Mensen met een WIW-baan (voormalige Wet Inschakeling Werkzoekenden) of ID-baan (voormalig Besluit In- en Doorstroombanen).
- Mensen met een ziekte of handicap die is ontstaan vóór hun 18e verjaardag of tijdens hun studie en die alleen met een werkvoorziening ten minste het wettelijk minimumloon kunnen verdienen.
Viersporenbeleid
Op verschillende manieren zorgt het Rijk voor banen en baankansen voor mensen met een arbeidsbeperking:
- Individuele plaatsing, bijvoorbeeld via detachering vanuit een sociale werkplaats, het inlenen van een medewerkers als uitzendkracht, een aanstelling in tijdelijke dienst of een aanstelling in vaste dienst, eventueel voorafgegaan door een proefplaatsing.
- Collectieve plaatsing, via Binnenwerk of TalentWerkt!, een initiatief van de Belastingdienst. Hier gaan medewerkers aan de slag in teamverband, bijvoorbeeld met gebouwassistentie, catering of bos- en natuurbeheer.
- Social Return, waarbij werk wordt gecreëerd via contracten met bedrijven die goederen of diensten leveren aan de Rijksoverheid.
- Plaatsing samen met andere overheden.