Serieuze verduurzaming op een leuke manier
De Rijksoverheid heeft ambitieuze doelstellingen op het gebied van duurzaamheid. Om dit te bereiken zetten steeds meer Rijksonderdelen serious games in. Een leuke én effectieve manier om duurzaam gedrag te stimuleren. Dat blijkt uit de eerste ervaringen en resultaten bij Rijkswaterstaat, FMHaaglanden en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).
Effectiever én leuker leren met games
Games kennen we vooral als bron van vermaak, maar ze worden ook steeds meer ingezet voor andere doeleinden. Serious games zijn hiervan een voorbeeld. Die hebben niet vermaak als belangrijkste doel, maar zijn vooral gericht op leren. Ook al zijn het serious games, ze blijven leuk en meeslepend. Het combineren van vermaak en leerelementen is erg effectief voor het leren van nieuwe dingen én het geeft een positief gevoel.
Gaming wordt ook gebruikt om mensen in organisaties bewust te maken van veranderingen binnen en buiten de organisatie. In levensechte spelsimulaties leren deelnemers hoe het gaat, hoe het anders kan én kunnen ze direct oefenen met andere werkwijzen. Kortom, games passen heel goed in leer- en veranderprocessen. Dat maakt het een interessant middel om in te zetten voor het stimuleren van duurzaamheid. Binnen een aantal onderdelen van de Rijksoverheid is hier al mee gestart.
Daag jezelf uit tijdens de Duurzame Spelen
Om op een leuke en uitdagende manier met duurzaamheid bezig te zijn, maken Rijkswaterstaat (RWS), FMHaaglanden en het ministerie van OCW gebruik van de online game ‘Duurzame Spelen’. “Deze online game bestaat uit allerlei prikkelende vragen en opdrachten gedurende zes weken. Elke week krijg je een challenge voorgeschoteld met een ander onderwerp. Zo proberen we elke keer een stuk verdieping te brengen in waar het eigenlijk over gaat. De challenges zijn echt maatwerk en qua inhoud specifiek voor RWS. Het is daardoor ook heel relevant,” vertelt Inge Knapen, programmamanager duurzaamheid bij RWS.
De game sloeg goed aan bij RWS. “Iemand die nooit zo van duurzaamheid was, is als een blad aan de boom omgeslagen sinds we die pilot gedaan hebben. Nu is hij onze grootste ambassadeur. Bij sommige mensen werkt dit dus echt op deze manier”, vertelt Ellen Hoog Antink, strategisch adviseur circulariteit bij RWS. De positieve ervaringen van RWS inspireerden FMH en OCW om hun eigen Duurzame Spelen te organiseren.
69% van alle medewerkers deed mee
Nynke de Jong, programmamanager duurzaamheid bij FMH, vond het idee van een serious game zo goed, dat ook FMH meedeed aan de Duurzame Spelen. “Dat was hartstikke leuk. Wij willen in 2030 een circulaire facilitair dienstverlener zijn die CO2-neutraal is. Ik dacht gelijk aan deze serious game, om collega’s binnen FMH mee te krijgen, zodat ze begrijpen wat duurzaamheid en circulariteit is én er naar gaan handelen. We zijn anderhalf jaar bezig geweest om de Duurzame Spelen op maat te maken voor FMH. Uiteindelijk deden 400 mensen mee in 59 teams, dat betekent dat 69% van alle FMH medewerkers heeft meegedaan. De mooiste teamnamen kwamen voorbij in allerlei talen. Het begon echt te leven en ik zag zelfs voorbeelden van mensen waarbij het ook effect op hun gedrag thuis had. Zo vertelde iemand: ‘Mijn dochter ging op schooltrip en ze konden met het vliegtuig, maar ik heb ze bewust met de trein gestuurd.’”
De FMH Duurzame Spelen waren de aftrap van een bredere veranderaanpak voor meer duurzaamheid in onze dienstverlening en bedrijfsvoering. “Als je alleen een serious game uitvoert zonder bredere aanpak, dan krijg je niet het gewenste aantal deelnemers en effect. Iedereen binnen FMH moet nu weten wat de SDG’s zijn en wat FMH eraan doet. De volgende stap is dat het in het dagelijks werk wordt toegepast volgens het veranderplan wat we met onze directieleden hebben bepaald.”
Leren van je collega’s
Ook OCW heeft in navolging van RWS hun eigen Duurzame Spelen ontwikkeld. Momenteel zijn die in volle gang. “Er doen 350 mensen mee in 45 teams. Inmiddels zijn we op de helft van de OCW Duurzame Spelen. Wat ik veel hoor is dat mensen het leuk vinden dat je het met collega’s speelt en daardoor echt van elkaar leert. Sommigen spreken als team doordeweeks ergens af om samen de challenges te maken. Mensen spreken elkaar ook aan op dingen die met duurzaamheid te maken hebben. Voor ons was het belangrijkste doel om meer bewustzijn over duurzaamheid te creëren, zowel op werk als thuis, maar ik denk dat het ook qua gedrag kan helpen,” vertelt Kaylie van der Meulen, die als student bestuurskunde bij OCW werkt voor haar eindopdracht gericht op duurzame bedrijfsvoering.
“Dat de top van de organisatie dit steunt, helpt ook enorm. Zo opende de SG van OCW de Duurzame Spelen in een online kick-off met een enthousiast en persoonlijk verhaal. Bij alle dienstonderdelen van OCW borrelen nu initiatieven om dit een vervolg te geven. Er is een grote betrokken denktank ontstaan die we graag willen blijven benutten.”
Wist je dat Denk Doe Duurzaam ook een serious game aanbiedt? Om je te helpen de ambities en doelstellingen voor jouw organisatie te bepalen op het gebied van Duurzame Bedrijfsvoering en die te vertalen naar de praktijk, is er het Ambitiespel. Een leuke manier om in een uurtje tijd met je team te bespreken wat je nog duurzamer kunt doen. Je kunt zelf de thema’s kiezen waarvoor je de ambities wilt bepalen. Game on! Wil je het ambitiespel lenen? Mail dan naar denkdoeduurzaam@rijksoverheid.nl