De persoon achter het plan: Ray Heus & Anna van Mierlo
‘De persoon achter het plan’ is een nieuwe rubriek over de mensen die zich binnen de Rijksoverheid bezighouden met het behalen van de interne duurzaamheidsdoelstellingen. Want achter ieder plan zit een persoonlijke motivatie. De reeks begint met Ray en Anna, beiden werkzaam bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Ray Heus is senior adviseur bedrijfsvoering bij het ministerie van VWS. Hier is hij, als duurzaamheidscoördinator, ook verantwoordelijk voor de duurzaamheidsportefeuille voor de bedrijfsvoering binnen VWS. Anna van Mierlo werkt al sinds 2019 aan diezelfde duurzaamheidsportefeuille bij VWS. Vorig jaar maakte zij de overstap van adviseur bedrijfsvoering, net als Ray nu is, naar de functie van communicatieadviseur.
Verweven in het leven
Ray's interesse in duurzaamheid werd 20 jaar geleden getriggerd door de ontmanteling van de Brent Spar, een enorme olieopslag- en laadinstallatie van Shell in Noorwegen. Het plan om het platform te laten afzinken in de diepzee leidde destijds tot veel ophef. “Ik studeerde bedrijfskunde en besloot toen om mijn scriptie te schrijven over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) en Maatschappelijk Bewust Ondernemen (MBO). Ik werkte toen voor Holland Casino, maar ze leken niet heel enthousiast om iets met mijn resultaten te doen. Uiteindelijk maakte ik de overstap van het bedrijfsleven naar VWS, om de ‘andere kant’ te ontdekken. In deze positie kun je toch meer betekenen voor de maatschappij.”
“Duurzaamheid zit verweven in mijn leven”, vertelt Anna. “Ik heb eerder gewerkt bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) waar duurzaamheid in de portefeuille van de directie zat. Toen ik bij VWS kwam lag de nadruk vooral extern, op het verduurzamen van de zorg. Ik dacht toen, ‘maar als de zorg dat moet… dan moeten wij dat zelf ook doen’. Binnen VWS ben ik me daar toen hard voor gaan maken, en heb zodoende eigenlijk duurzaamheid in mijn portefeuille ‘gecreëerd’. Samen met anderen stond ik vervolgens ook aan de basis van de opzet van het programmateam.”
Strijd en energie
Vlak na binnenkomst kreeg Anna de opdracht om meer mensen op de fiets naar hun werk te laten gaan. “Meer ambtenaren die fietsen betekent natuurlijk minder uitstoot, maar ook gezondere ambtenaren en dus minder ziekte.” Investeren in de aanschaf van fietsen was nodig, maar dat kostenplaatje bleek gunstig: zieke medewerkers zijn een stuk duurder dan de aanschaf van leasefietsen. “Ik begon destijds met een hele kleine pilot, en inmiddels loopt er een pilot van drie jaar. Dat succes en die ontwikkeling, na veel strijd, geven me voldoening.”
“Die voldoening ervaar ik ook vanuit mijn werk”, zegt Ray. “Als leveranciersmanager zit ik in de klantenraad categorie Logistiek voor VWS en houd ik mij o.a. bezig met Social Return On Investment (SROI). Het is namelijk belangrijk om naast de welbekende energietransitie en het mobiliteitsvraagstuk oog te hebben voor de sociale kant van duurzaamheid. Begin dit jaar gaf PostNL aan dat de vijver voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het opdrogen is en PostNL zoekende is naar nieuwe bronnen. Mijn vrouw werkt als docent op een praktijkschool en deze leerlingen hebben vaak moeite om hun weg te vinden in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. Zo kwam ik tot het idee om leerlingen van een praktijkschool te koppelen aan PostNL. PostNL biedt deze leerlingen naast stageplekken aan en, nog belangrijker, ook een toekomstperspectief voor eventueel een baan bij PostNL. Dat geeft mij energie. Binnenkort hebben we een overleg met de landelijk kwartiermaker arbeidstoeleiding VSO & PRO, de landelijk coördinator procesregisseur arbeidstoeleiding VSO-PRO, PostNL en strategisch contractmanager Logistiek (met in haar portefeuille PostNL)."
Werk samen aan oplossingen
Naast energie uit hun werk, halen beiden ook inspiratie uit de mensen om hen heen. De inspiratie van Anna komt voort uit haar man. Anna: “Mijn man is opgegroeid op een melkveehouderij. Toch is hij inmiddels al drie jaar met overgave vegetariër vanwege de belasting van de veehouderij op het milieu. Ik vind dat knap. En het laat zien dat een achtergrond niet altijd bepalend hoeft te zijn.”
“Het verhaal van de man van Anna kende ik”, erkent Ray. “Ik vind dat ook knap, wat hem een van de personen maakt die mij inspireren. Maar ik ken heel veel van dat soort personen. Van ieder ander perspectief leer ik weer iets nieuws. Iedereen draagt bij op zijn of haar manier.”
Ray gaat verder: “Ik vind het belangrijk om iets achter te kunnen laten voor de volgende generatie. Daarbij denk ik dat het zinloos is om anderen te beschuldigen van verkeerd gedrag. Jij en ik hebben een baan met een inkomen dat ons de financiële mogelijkheid geeft om zonnepanelen of een warmtepomp te installeren. Maar mensen met een andere achtergrond zullen waarschijnlijk een andere keuze maken. En dat is ze goed recht. Het is aan ons om samen met hen op zoek te gaan naar oplossingen.”
Anna geeft Ray gelijk. Ze voegt toe: “Mijn levensfilosofie is dat iedereen er mag zijn, ook als je anders denkt. Ieder mens heeft een reden of een verhaal om niet mee te gaan in gedragsverandering voor een duurzame wereld. Je kan dan denken ‘daar praat ik niet mee’, maar als je juist het gesprek aangaat met diegene, zul je veel meer leren.” Daarvoor zul je goed moeten luisteren en vragen moeten blijven stellen, vindt ze.
“Ik vind het belangrijk om iets achter te kunnen laten voor de volgende generatie.”
Ga buiten de gebaande paden
Alhoewel er op het gebied van duurzaamheid nog veel werk aan de winkel is, zijn Ray en Anna ook trots op wat ze al hebben neergezet. Ray blikt met plezier terug op de organisatie van de Duurzame Spelen bij VWS. “We hebben binnen een vrij korte tijd zóveel mensen bij VWS weten te bereiken en enthousiasmeren. De reacties van de deelnemende collega’s waren lovend. De meesten waren positief verrast, met name door het grote educatieve element erin. Dit alles heeft ertoe geleid dat we het volgend jaar weer gaan doen!”. Anna heeft een ander voorbeeld: “Ik ben trots op mijn strijd voor de bijen, namelijk het plaatsen van bijenkasten op het ministeriegebouw, ondanks kritische vragen. Nu, drie jaar later, zijn dezelfde critici enthousiast over het idee en dragen de bijenkasten bij aan circulariteit en sociale duurzaamheid.”
Anna concludeert: “De les hieruit is: treed buiten de gebaande paden en creëer soms je eigen bewegingsruimte.” Ray kan dit alleen maar beamen: “Elke actie, hoe klein ook, draagt bij aan duurzaamheid. Het gaat erom te doen wat je kunt, rekening houdend met je eigen mogelijkheden en bewegingsruimte.”
"Treed buiten de gebaande paden en creëer soms je eigen bewegingsruimte.”