Duurzame logistiek: van circulaire verhuisdiensten tot zero-emissievoertuigen

Post en pakketten laten bezorgen, zendingen transporteren en (inter)nationale verhuizingen, het zijn enkele diensten waarvoor de inkoopcategorie Logistiek rijksbreed verantwoordelijk is. Daarbij zijn duurzaamheid, maar ook inclusiviteit en innovatie belangrijke thema’s. Zij vormen een grote uitdaging en gaan gepaard met maatschappelijke transities. Om daar invulling aan te geven heeft de categorie een plan opgesteld, met daarin haar doelen en strategieën. 

Brede scope

Een belangrijke rol en taak van de categorie Logistiek is opdrachtgever zijn voor (Europese) aanbestedingen op het gebied van logistieke dienstverlening. Daarmee voorzien zij een flink aantal organisaties van logistieke diensten: niet alleen de hele Rijksoverheid, maar ook een aantal zelfstandige bestuursorganen en sommige rechtspersonen met een wettelijke taak zijn aangesloten. Voor hen zorgt de categorie voor post-, pakket-, koeriers-, transport- en verhuisdiensten, de afvoer van vertrouwelijke informatie, de Logistieke Hub en opslag (inclusief management). Samen vormen zij de scope van de categorie.

(De woorden 'duurzaam', 'circulair', 'sociaal' en 'innovatief' verschijnen. Het logo van Denk Doe Duurzaam. Meer voor elkaar. Rianne van der Giessen:)

LEVENDIGE MUZIEK

RIANNE VAN DER GIESSEN: Wij zijn als categorie verantwoordelijk als opdrachtgever
voor het uitvragen van aanbestedingen op het gebied van logistiek.
Dan moet je denken aan postcontracten, pakketdiensten,
verhuisdiensten, de logistieke hub, maar ook de afvoer van vertrouwelijk papier.
Nederland heeft zich verbonden aan de zeventien Sustainable Development Goals,
oftewel: de duurzaamheidsdoelen.
Die zeggen dat we met elkaar ons moeten inspannen
om van de wereld een mooiere plek te maken.
JAAP KOOISTRA: Wij zijn hier in het hart van de logistieke hub Den Haag,
Stadslogistiek Den Haag, en zoals je hier om me heen kunt zien,
zijn dit de goederen die vandaag zijn aangebracht door de leveranciers.
De ontvangers zijn onder andere de Rijksoverheid,
die schoonmaakartikelen, sanitaire 'supplies',
printpapier, kantoorartikelen, alles bestellen.
Dat wordt hier verzameld
en daarna leveren wij dat met emissieloze voertuigen af bij de bestellers,
zodat het met één transportbeweging de stad in gaat.
Iedereen kan gebruikmaken van de logistieke hub.
Voor je het weet, gaat de stad op slot,
dan heb je wel de Rijksoverheid c.q. de lokale overheid nodig
om deze vliegwielwerking tot stand te krijgen,
om te consolideren, met emissieloze transporten de binnenstad in, et cetera.

(Beeldtekst: Sociaal.)

BERT MARKIES: De Rijksoverheid is eigenlijk onze grootste klant.
Al jaren distribueren en bezorgen we al hun brieven.
Dat zijn er heel veel, nog steeds.
Het gaat ongeveer om 250 miljoen enveloppen op jaarbasis.
Goed voor meer dan 10 procent van ons totaal.

(Een vrouw zet een stapel blauwe enveloppen in een machine.)

Voor de Rijksoverheid zijn er ongeveer 200 mensen met afstand tot de arbeidsmarkt
die we kunnen relateren aan dit contract.
Die zetten we in op verschillende gebieden.
Dat kan via de sociale werkvoorziening postbezorger zijn,
dat kunnen mensen zijn die in de ochtend pakketten opvoeren op de transportbanden,
maar dat zijn ook mensen in de sortering en op kantoor.
PostNL heeft zich laten certificeren voor de Prestatieladder Socialer Ondernemen.
Sociaal ondernemen zit ons in het bloed,
maar dan kunnen we het ook aantonen via een certificaat.

(Beeldtekst: Circulair.)

SUSANNE SWEIJS: De nationale verhuisdienst
zijn de binnenlandse verhuisdiensten binnen de Rijksoverheid.
Wij willende de CO2-uitstoot naar nul brengen.
Wij vinden het heel belangrijk
dat rijksonderdelen en leveranciers samenwerken.
Door verhuisritten te combineren,
is het zowel CO2-besparend als kostenbesparend en efficiënt.
Wij stimuleren leveranciers door middel van de eisen
die we opgenomen hebben in ons contract.
Verpakkingsmateriaal, verhuismateriaal
willen wij zo veel mogelijk circulair inzetten.
We hebben verhuisdozen, verhuiskratten met materiaal dat al bestaat,
om dat weer te hergebruiken en dat langdurig en duurzaam is in gebruik.

(Beeldtekst: Innovatief. Martina Gasteovska.)

MARTINA GASTEOVSKA: De meest duurzame energie
is de energie die we niet gebruiken natuurlijk.
Daarom zijn wij met de deelnemende diensten eigenlijk altijd in gesprek
om te kijken naar of een bepaald transport ook echt noodzakelijk is.
Als categorie Logistiek zijn we heel goed op de hoogte
van wat er gebeurt in de energietransitie, maar ook de circulaire transitie.
Samen met onze partners zijn we op zoek naar innovatieve oplossingen
om te kijken waar we het proces efficiënter kunnen inrichten.
Er zijn meerdere pilots, die op dit moment nog wel in de kinderschoenen staan,
met al onze leveranciers.
Door die pilots uit te voeren zijn wij wel echt hard aan het werk
om alle doelstellingen van de klimaatwet te gaan halen.
Omdat wij internationaal werken, zorgen wij er ook voor
dat we die hele keten goed in zicht hebben,
ook als een zending in een ander land aankomt,
waar wij vanuit Nederland wat minder zicht op hebben.
Dat doen we dan door middel van allerlei rapportages die we vanuit DHL ontvangen.
VAN DER GIESSEN: De categorie Logistiek
heeft met het categorieplan een mooie basis gelegd
voor duurzame logistieke dienstverlening voor de hele Rijksoverheid.
Daar hebben we onze collega's bij de Rijksoverheid,
maar ook partners en leveranciers uit de logistieke markt hard bij nodig.
Dus bij dezen de uitnodiging om samen met ons te leren en te experimenteren,
zodat we samen kunnen werken aan een duurzaam logistiek Nederland.

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksoverheid. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Samen werken aan een duurzame en sociale Rijksoverheid. www.denkdoeduurzaam.nl. Het logo van Denk Doe Duurzaam. Meer voor elkaar. Een productie van de Rijksoverheid.)

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER EN STOPT DAN

Bijdragen aan maatschappelijke transitie

Door rijksbreed logistieke dienstverlening in te kopen, wil de categorie een concrete bijdrage leveren aan de maatschappelijke transities in Nederland. Dat is dan ook het kerndoel. Het is gericht op een positief effect op vier vlakken:

  • ecologisch vlak: milieu en klimaat
  • sociaal vlak: welzijn en gezondheid
  • economisch vlak: welvaart en werkgelegenheid
  • bedrijfsvlak: zorg voor werknemers en klanten

Hiermee draagt de categorie ook bij aan rijksbrede strategieën en het kabinetsbeleid. Het categorieteam wil dan ook marktpartners vinden die zich ook aansluiten bij deze doelstellingen, en heeft daarvoor een categorieplan opgesteld. In dat plan staan de visie, doelstellingen en strategieën voor de komende vier jaar  toegelicht, maar ook hoe de categorie invulling geeft aan de wereldwijde Sustainable Development Goals (duurzaamheidsdoelstellingen) van de Verenigde Naties, waaraan ook Nederland zich verbonden heeft. Marktpartijen kunnen zich zo inlezen en een aanbod doen dat aansluit bij de doelen van de categorie.

Zero-emissie

Het verduurzamen van vervoersbewegingen is bijvoorbeeld een belangrijk thema voor de categorie Logistiek. Toeleveranciers vanuit binnen- en buitenland brengen goederen voor de Rijksoverheid naar de Logistieke Hub in Den Haag. Van daaruit herverdeelt Stadslogistiek de goederen over zero-emissievoertuigen die vervolgens die goederen in de binnenstad afleveren bij de klant. “De overheid vervult een vliegwielfunctie om te verduurzamen met emissieloze voertuigen in de binnenstad”, verklaart Jaap Kooistra, manager van de Logistieke Hub. 

Circulariteit

Om te voldoen aan het Europese Klimaatakkoord (‘Green Deal’) moet de Nederlandse CO2-uitstoot in 2050 bijna tot nul zijn teruggebracht. Dit is een enorme uitdaging voor de logistieke sector. De categorie Logistiek levert hieraan een bijdrage door haar doelstellingen af te stemmen op de plannen in het Klimaatakkoord en in te zetten op zero-emissievoertuigen en stadslogistiek. Ook denkt de categorie mee met haar partners over het minimaliseren van logistieke bewegingen en het inzetten van duurzame verpakkingsmiddelen (circulaire verpakkingsmaterialen). “Wij zoeken steeds naar nieuwe manieren om verpakkingsmaterialen zoals kratten en verhuisdozen duurzaam te fabriceren en te hergebruiken”, aldus contractmanager Susanne Sweijs.

Social Return

De categorie Logistiek draagt bij aan een eerlijke maatschappij door haar partners aan te sporen om social return toe te passen. Dit is dan ook een belangrijke eis waaraan marktpartijen in de aanbestedingen moeten voldoen. PostNL is één van de partijen waarmee de categorie samenwerkt en de Rijksoverheid is tevens een hele belangrijke klant voor PostNL. Per jaar bezorgt PostNL zo’n 250 miljoen brieven namens de Rijksoverheid bij de mensen thuis. Zoals is afgesproken met de categorie zetten zij 200 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in bij de postsortering en -bezorging. 

Innovatie

Innovatie is een belangrijke grondslag voor de categorie Logistiek. In samenwerking met de leveranciers, waaronder DHL, werkt de categorie aan innovatieve pilots om processen duurzamer en efficiënter in te richten. “De eerste vraag die wij stellen, is of transport wel écht noodzakelijk is”, vertelt contractmanager Martina Gasteovska. “Daarnaast is het belangrijk om de hele keten in kaart te brengen, met name bij internationale zendingen. Wij willen zien waar het beter kan en DHL levert daarvoor data en rapporten aan.”

Samen het verschil maken

Om deze doelen te behalen, spelen zowel de Rijksoverheid als de markt een belangrijke rol. Daarom ondertekende de minister van Financiën, eigenaar van de categorie Logistiek dit jaar het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI). Ook de andere ministers deden dit. Met de ondertekening benadrukt de categorie nogmaals dat samen een wezenlijk duurzaam verschil kan worden gemaakt. 

De categorie Logistiek nodigt u dan ook uit om samen naar nieuwe oplossingen te zoeken, te experimenteren en te leren. Zo dragen wij allen bij aan een betere wereld! 

Neem voor vragen en informatie gerust contact op via categorie.logistiek@minfin.nl

Collage uit de video Logistiek