Internationale Sociale Voorwaarden: zo maak je het verschil

Hoe houdt je de sociale omstandigheden waaronder een product wordt gemaakt in de gaten? En hoe doe je dat als de productie plaatsvindt in een land waar zaken als respect voor mensenrechten, goede arbeidsomstandigheden en een leefbaar loon niet vanzelfsprekend zijn? In plaats van risicoproducten uit te sluiten, neemt de Rijksoverheid haar verantwoordelijkheid als deel van de keten.

Met de internationale sociale voorwaarden (ISV) streven we naar verbeteringen in de keten door van leveranciers te eisen dat ze actie ondernemen om de risico’s te verkleinen. René Bergsma, werkzaam als categoriemanager Datacenters, en contractmanager Albert Geuchies zetten zich in om de sociale omstandigheden waaronder een product wordt gemaakt een explicietere plek te geven binnen het inkoopproces.

In de afgelopen jaren zijn de internationale sociale voorwaarden aangescherpt in de contracten en steeds vaker onderdeel geweest van de gunning. Maar de praktijk blijkt weerbarstig: de benodigde informatie over de productieketen is niet altijd beschikbaar of het is onduidelijk welke informatie volstaat. En als er afspraken worden gemaakt, schiet de ruimte binnen het contractmanagement in de keten vaak tekort om toezicht te houden op de uitvoering. “In elke aanbesteding stonden de eisen op het vlak van ISV keurig genoemd, maar de (uit)werking bleef achter,” vertelt René.

Het bewustzijn binnen de keten vergroten

Bij de inkoop van hardware voor datacenters is het lastig voor de contractmanager om toezicht te houden op de gehele productieketen. De productieketen is lang, complex en dynamisch. Zo kan bijvoorbeeld de handelsoorlog tussen China en Amerika de productie doen verschuiven naar andere landen. Daarnaast beheer je als contractmanager vaak een contract met een reseller, en niet direct met de producent. Hierdoor is het moeilijk om invloed uit te oefenen op de productieketen.

Als inkoper binnen de uitvoering van een raamovereenkomst is het lastig om onderscheid te maken tussen de producten of de aanbieders van datacenter hardware op het gebied van ISV. Er is bijvoorbeeld geen breed geaccepteerd “eco label” voor datacenter hardware, dus hoe help je budgethouder om zijn datacenter duurzaam te maken? Daarom is het volgens Albert en René een eerste belangrijke stap om het bewustzijn van ISV binnen de keten te vergroten. Nu weten budgethouders, inkopers en contractmanagers bij de overheid vaak niet wat ze ermee moeten. En daardoor weten de marktpartijen vaak niet wat de overheid van hen verwacht.  Pas als de overheid in alle fasen van het inkoopproces duidelijke vragen stelt over duurzame datacenter hardware kan de markt haar creativiteit inzetten, en daarmee de sociale duurzaamheid van de productieketen vergroten.

Steeds een stapje verder

Juist omdat de productieketen voor datacenters uit zoveel schakels bestaat, is het bijvoorbeeld moeilijk om te zeggen: “over 10 jaar is er geen kinderarbeid meer binnen de sector”, legt Albert uit. In een ideale wereld zou iedereen binnen de productieketen zich bewustzijn van de sociale voorwaarden, en zich inzetten voor verandering. Albert en René hebben geen specifiek doel voor ogen. Ze signaleren wat er beter kan en pakken zichzelf en de productieketen zo stap voor stap aan. Liever elk jaar een stapje verder, dan geen stap gezet. Zo wordt er nu onderzocht onder welke voorwaarden leveranciers “ecolabels” kunnen gaan gebruiken, zodat ze kunnen aantonen dat hun product op een duurzame manier is geproduceerd. Want als bananen een fair trade label kunnen hebben, waarom hardware voor datacenters dan niet? Ook wordt komend jaar het contractmanagement op de keten verbeterd door het gebruik van de informatie van rating organisaties. En in 2021 willen we klaar zijn om voor bepaalde inkoopsituaties binnen de nieuwe ROAD raamovereenkomsten te gunnen op de Prijs Duurzaamheids Verhouding (PDV).

Internationale Sociale Voorwaarden toepassen: zo doe je dat!

De verantwoordelijkheid voor het maatschappelijk verantwoord inkopen zou volgens Albert en René grotendeels bij de budgethouder moeten liggen. Maar … er wordt al zo lang nagedacht over duurzaamheid - nu is het tijd om ook echt iets te gaan doen! Albert en René hebben nog een aantal tips voor wie aan de slag gaat met de toepassing van de internationale sociale voorwaarden:

  • Stel als budgethouder vragen over duurzaamheid aan de inkoper: hoe kan ik ervoor zorgen dat de duurzaamheid binnen mijn productcategorie verbetert?
  • Inkopers en contractmanagers: wordt ISV expert! Schrijf je in voor de nieuwe klas van de ISV Academy!
  • Voor ons als categoriemanagement is samenwerking de sleutel tot succes: “kijk eens over de schutting hoe andere categorieën of sectoren het doen,” zegt René, “Altijd goed voor de inspiratie!”