Internationaal pact bundelt inkopers om de ICT-markt te verduurzamen

Mobiele telefoons en laptops zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Ze gaan een paar jaar mee en worden dan al snel ingeruild voor een nieuwer exemplaar. Daardoor was er in 2020 zo’n 50 miljoen ton aan e-waste (elektronisch afval) in de wereld, en dat wordt steeds meer. Met het Circular en Fair ICT-pact (CFIT) slaan inkopers over de hele wereld de handen ineen om de ICT-markt duurzamer en socialer te maken. Op 14 juni 2021 tekenden de eerste zeven landen voor de CFIT-samenwerking.

Bakjes met onderdelen uit smartphones, gesorteerd op materiaal.
Beeld: Unsplash

Er heerst een gadgetcultuur waarin mensen ervan overtuigd zijn dat apparaten na ongeveer vier jaar niet meer voldoen aan hun eisen en vervangen moeten worden. Dat moet veranderen. Wist je dat je met twee jaar verlengen ongeveer 30% aan CO2-uitstoot voor je apparaat bespaart? De meest schadelijke kant aan gadgets, is de winning van grondstoffen en de productie. Niet alleen brengen onze ICT gadgets samen zo'n 2-4% van de wereldwijde CO2-uitstoot met zich mee, ook werken mensen vaak onder slechte omstandigheden. Dus duurzaam omgaan met onze apparaten én uitbuiting tegengaan is cruciaal. Met die twee problemen gaat het CFIT-pact aan de slag. Het doel: door middel van inkoop zorgen dat de markt versneld aan de slag gaat richting circulaire en eerlijke laptops en smartphones.

Bundel de krachten op een globale markt

ICT is een wereldwijde markt met een aantal heel grote spelers. Inkopende oganisaties zoals de Nederlandse Rijksoverheid is op die schaal maar een kleine opdrachtgever. Daarom is samenwerking belangrijk. CFIT laat inkopers samen leren en kennis uitwisselen in buyer groups per land. Bovendien bundelt CFIT goede ervaringen en werkende criteria en stelt deze beschikbaar aan inkopers. Daarnaast wil CFIT vanuit de gezamenlijke inkoopkracht van alle deelnemers de dialoog organiseren op internationaal niveau tussen inkopers en marktpartijen. Daarmee wil het pact de verandering in de markt stimuleren en versnellen.

“Als je weet dat we wereldwijd vijf miljard smartphones gebruiken, weet je dat dit een belangrijk onderwerp is. ICT zorgt voor meer CO2-uitstoot dan de luchtvaart,” vertelt Stientje van Veldhoven op het digitale Launch Event op 14 juni 2021. Daar ondertekenden Nederland, België, Noorwegen, Zwitserland, Oostenrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk voor de samenwerking binnen het CFIT-pact. Ook de Canadese Circular Innovation Council tekende het pact. “Samen geven we de industrie een duidelijke reden om anders te gaan produceren. Dat zet verandering in beweging.”

Tijdens de lancering vertelde ook de Belgische minister van Klimaat, Milieu en Duurzame Ontwikkeling, als co-lead naast Nederland, waarom zij meedoen. Zakia Khattabi: “Ik werk aan veel Green Deals in België, en daar is het belangrijk dat we de hele keten zo circulair en sociaal mogelijk maken. Techniek en luxe mogen nooit ten koste gaan van mensenlevens.” Namens de VN zei Steven Stone: “Overheden zijn verantwoordelijk voor zo'n 15-20% van de wereldwijde investeringen. Dat zijn enorme getallen. Het maakt veel uit hoe we dat geld uitgeven en of we dat duurzaam inzetten. Dat geldt zeker ook voor ICT."

‘Het laaghangend fruit is al geplukt’

Nancy Gillis, partner van de new Circular Electronics Partnership en CEO van the Global Electronics Council, vindt dat het tijd is voor de volgende stap. “De ICT-industrie werkt al een decennium aan duurzaamheid, maar het laaghangend fruit is nu wel geplukt. Er moet op globale schaal meer worden geïnvesteerd in ontwerp, samenstelling en productie. Inkoop kan die prikkel geven. Als de vraag naar groene, eerlijke ICT groter wordt, gaat de industrie aan de slag.”

“Samen maken we een statement naar de markt” - Alexander Lemmens, Vlaamse overheid.

Pitches van succesvolle aanpakken

Twee CFIT-landen gaven een korte pitch over een voorbeeld van inkoop die circulaire, eerlijke ICT mogelijk maakt. Adam Turner vertelde namens de overheid in het Verenigd Koninkrijk over de ontwikkeling van de Green ICT Strategy en de verschillende acties die hieruit zijn voortgekomen om vanuit een gezamenlijke inkoopvraag zicht te krijgen op de effecten zoals CO2-uitstoot en om deze vervolgens te reduceren. “De grootste uitdaging is onze cultuur: mensen denken vaak dat tweedehands apparaten snel stuk gaan, terwijl onderzoek laat zien juist dat remanufactured apparaten een prima oplossing zijn.”

De tweede pitch kwam van de Belgische overheid. Alexander Lemmens werkt voor het Vlaamse Facilitair Bedrijf. “Duurzaamheid is een van onze kernwaarden. Elke zeven jaar is er een enorme aanbesteding voor onze ICT-services met een waarde van meer dan 100 miljoen euro. Daarin zijn criteria voor circulariteit, reparatie/recycling, energie-efficiëntie en levensduur opgenomen. Alle apparaten moeten TCO-gecertificeerd zijn en er is een ethische clausule.” Die laatste is niet eenvoudig, maar toch streeft de organisatie naar transparantie en risicobeperking. De succesfactor van dit project zit in de samenwerking met andere inkooporganisaties: “Samen maken we een statement naar de markt.”

Doe je mee?

Het is duidelijk: door onze inkoopkracht te bundelen, maken we de ICT-markt duurzamer en socialer. Sluit je aan bij de buyer group en help mee! Neem contact op met het CFIT-secretariaat via cfit@rws.nl voor meer informatie en de mogelijkheden. Kijk ook eens op circularandfairictpact.com of lees dit artikel op rijksoverheid.nl.