Ga direct naar inhoud

Circulaire economie in de praktijk: Haagse Zwam

Goede samenwerking is een essentieel onderdeel van circulaire economie. De Rijksoverheid werkt daarom samen met het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en andere overheden. In een volledig circulaire economie bestaat geen afval en worden grondstoffen steeds opnieuw gebruikt. We spraken met Rob Heijink, categoriemanager Catering Rijk bij de Corporate dienst van Rijkswaterstaat en Maurice Goudsmith, categoriemanager Afvalzorg en Grondstoffenmanagement bij het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over hun bijdrage aan een circulaire economie.

Als categoriemanager Afvalzorg en Grondstoffenmanagement houdt Maurice zich bezig met het vinden van duurzame oplossingen voor afval van de Rijksoverheid. Hij gaat met start-ups in gesprek om te kijken of er duurzame oplossingen gevonden kunnen worden. Voor de verwerking van koffiedrab kwam Maurice in contact met Annelies Goedbloed, oprichtster van de Haagse Zwam. Uit die ontmoeting is een mooie samenwerking ontstaan.

Oesterzwammen kweken op koffiedik

Maurice legt uit: "Wij voeren met de Rijksoverheid ons koffiedrap af. We composteren en vergisten dat. Een goed systeem en prima oplossing, want de compost die we terugbrengen naar de landerijen komt terug in de keten. Wel kwamen we erachter dat er tijdens het composteren grondstoffen verloren gaan. Het bleek duurzamer om koffiedrap eerst aan te bieden bij een oesterkwekerij. In dit geval de Haagse Zwam. Eens in de zoveel tijd komen zij met bakfietsen het koffiedrap halen bij de Rijksoverheid. Zij gebruiken het koffiedrap om oesterzwammen te kweken. Na dit proces bevat de koffiedrap 50% minder vocht en is dus een stuk lichter. De Haagse Zwam brengt het koffiedrap vervolgens weer terug naar de Rijksoverheid en wij laten dit via de normale route composteren. De oesterzwammen worden geplukt en verstrekt in onze restaurants. Zo doen we iets extra’s in de keten."

Meer weten over het hergebruiken van grondstoffen? Lees dan ook het heldenverhaal ‘Circulair inkopen doe je zo’.

Lees artikel

"De mensen achter de Haagse Zwam wilden het liefst dat het product dat zij leveren, de oesterzwam, weer op het menu kwam. Een circulair proces. Dat wordt nu gedaan in het Petit Café van Ipse de Bruggen, een zorginstelling.", vertelt Rob. Petit Café is een lunchcafé, gevestigd in het atrium van de ministeries Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het is tevens een dagbestedingslocatie voor Wet Langdurige Zorg en Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Medewerkers nemen hier op eigen niveau deel aan de maatschappij. "Voor dit project heb ik de zaken aan elkaar verbonden. Mijn rol is dan toch een soort netwerker.", vult Rob aan.

Van snijafval tot melk

Een ander voorbeeld van hoe de Rijksoverheid zich inzet voor een circulaire economie is de samenwerking met Floating Farm, ‘s Werelds eerste drijvende boerderij. Maurice vertelt: "Ik doe veel zaken met de gemeente Rotterdam. Zo kwam ik in contact met Peter van Wingerden, initiatiefnemer van Floating Farm. Zo’n 30/40 koeien staan hier op boten en de gehele boerderij wordt aangestuurd met zonne-energie. Onder de koeienstal zit een fabriek waar melk wordt opgevangen. Het idee is ontstaan vanuit de vraag of we lokaal (in de stad) ons voedsel kunnen produceren. Anderzijds of we uit de steden grondstoffen kunnen krijgen die geschikt zijn voor veevoer."

Rijksoverheid begon bij Rijkswaterstaat en de Belastingdienst in Rotterdam een pilot. Door de cateraars Albron en Vitam wordt snijafval van groenten en fruit verzameld. Dit wordt opgehaald door een Picnic auto en naar de Floating Farm gebracht. Daar wordt het gecontroleerd en gereed gemaakt voor veevoer. Het veevoer mag bijvoorbeeld geen dierlijke eiwitten bevatten. De melk van de koeien wordt vervolgens door de Picnic auto weer mee naar de restaurants van Rijkswaterstaat en de Belastingdienst genomen. Daar wordt het dan verkocht aan de ambtenaren. "Daar hebben we een mooie cirkel van gemaakt.", licht Maurice toe. "De garantie dat er geen dierlijke eiwitten in het veevoer terecht komt is best een uitdaging. Dat moet echt gecontroleerd worden. Ook moet de cateraar meewillen. Voor de pilot waren ze erg enthousiast. De melk van de groothandel is toch goedkoper. Maar minder duurzaam. De samenwerking met Floating Farm is daar een oplossing voor. Op dit moment zijn we bezig campagne te voeren rondom dit project. Zo laten we zien waar de melk vandaan komt en waarom we dit doen. Het is iets duurder, maar wel een hele bewuste keuze. Dat willen we graag overbrengen."

Meer lezen over het werk van Rob om de categorie catering circulair te maken? Lees dan ook het achtergrondverhaal over circulaire catering.

Ook toewerken naar een circulaire economie? Maurice deelt zijn gouden tips:

  • Probeer afval te voorkomen door bijvoorbeeld verpakkingsmaterialen te retourneren
  • Breng in kaart wat jij kunt doen. Inkoper en opdrachtgever hebben hier een grote rol in.
  • Heb je hulp nodig? Vraag die dan.
  • Ga na wat het laaghangend fruit is waarmee je nu aan de slag kunt.
  • Doe inspiratie op met voorbeelden. Die zijn er genoeg.
  • Neem je verantwoordelijkheid!
  • Je moet erin geloven...

Geïnteresseerd geraakt in de Haagse Zwam en Floating Farm? Lees dan verder: